Kap Krio’da Anakara da olduğu gibi Hippodomik ( Izgara planı ) plan uygulanmıştır. Doğu – Batı yönüne giden dar yolları kuzey – güney yönünde dik kesen merdivenli caddelerden oluşuyor. Kap Krio’ya karşıdan baktığımızda birbirine paralel şekilde uzanan teras duvarlarını görüyoruz. Bu duvarlara bakınca tarımsal amaçlı yapıldığını düşünürdüm. Doç. Dr. Ertekin M. Doksanaltı ile konuşmamda bu teraslarda halkın oturduğu yapılar olduğunu öğrendim. Bu alanlar uzun zaman yöre halkının ekip biçtiği alanlardı, bu tarımsal faaliyetler sırasında pek çok kalıntının yok olduğu anlaşılıyor.
Terasların yanından geçen su kanalları. Yapılan kazılara bakarak Kap Krio’nun M.S 6. yy larda terk edildiği belirtiliyor, yangınlar ve çeşitli felaketler yaşanmış. Tamirler görmüş.
Kalan merdivenlerden üst teraslara doğru çıkıyoruz.
Giriş kısımları.
Yapılarda burada görüldüğü gibi kayalara oyularak yapılmış sarnıçlar var, küp şeklinde, içleri horasan harcıyla sıvalı. Kireç taşı gibi oyulması kolay kayalar sanırım, üst teraslardaki sert kayalık yerlerde sarnıç göremedim.
Bir üst terastan görünüm, fotoğrafta sağda, köşede kuyu gibi görünen kısım da sarnıcın ağzı. Aynı terasta birkaç yerde sarnıç olabiliyor.
Muzaffer bey çektiğiniz resimler çok güzel – elinize sağlık. Ben izin verirseniz bir-iki nokta ekliyeyim. Sonradan ensiz bir dil ile anakaraya (ki bu sahile yerliler Tekir der) bağlanan yarımadaya doğu tarafından bakışta göze görünen kadraj tıpkı suya atlamaya hazırlanan dev bir caretta-carettaya gibidir.
Cape Crio’nun açık denize bakan tarafındaki deniz fenerinin önünde Yunan adalarını gezdiklerini sanan ağzı açık ayran delisi (Yunan hayranı) ecnebilerin suratına çarpan büyük bir Türk Bayrağı boyalısı vardı. 07 Ağustos Cuma günü Ertekin Doksanaltı hocamızla antik kenti dolaşırken bu görüntünün maalesef silindiğini bildirdi. Çok üzüldük. Son yıllarda 16 Ege adamızı Avrupa birliği sevdası ile Yunanistan’a kaptırdığımızı hatırladık .Bu görüntünün mutlaka tekrar ihya edilmesi gerekiyor. Ne yapalım? Kimlere gidelim beraberce Muzaffer beyimiz?
Cape Crio üzerindeki -teraslı Roma villaları dışında- en önemli eser, Knidos’a vergi muafiyeti sağlayan, Caesar ve Augustus dostları Artemidoros ailesinden Aristokleidas’ın kızı hayırsever kadın Lykaithion’un mezarıdır.Ertekin hocamız bu önemli mezarı tüm detayları ile neşretmiş, bize de bir pdf ile nezaket göstererek bunu yolladı.
C.Newton bu kadının heykelini tesadüfen bulmuş; heykel torso imiş ama onu da British Museum’a onarım için götürmüşler. Fakat çevredeki üç süslü sarkofajı (=lahdi) zahmetli ve masraflı bularak yerinde bırakmışlar. Bunlar zamanla hem doğanın ve hem de belki de bazı vandalların tahribi ile günümüzde maalesef tanınır gibi değil.
Gayretlerimizi birleştirmek dileğiyle saygılar sunuyoruz Muzaffer beyimiz.Esin Turnalı.