Pirina ( zeytin küspesi ) otomatik olarak depolandığı yere atılıyor. Yazı yağhanesinde bu pirinayı sıcak su elde ederken yakıt olarak kullanıyorlar, geriye karasu kalıyor. Bildiğim kadarıyla bu karasular belirtilen yerlere vidanjörler ile atılıyor, ülkemizde bu atığı derelere akıtan kişiler de zaman zaman çıkıyor, çevre kirliliği oluşuyor. Oysa bu sular gelişmiş ülkelerde değerlendirilerek biyoenerji, gübre, kültür mantarı üretimi gibi değişik alanlarda kullanılabiliniyor.
Elekten geçen zeytinyağı separatör denen aygıta geliyor, burada zeytinyağı içindeki posa ayrılarak kullanılacak özellikteki yağ borudan akarak depolama yerlerine gidiyor.
Böylece hiçbir kimyasal işlem görmeden elde edilen zeytinyağı tüketilmeye hazır vaziyette depolara akıyor. sarımtarak renkli ve bulanık görümlü bu yağ naturel zeytinyağı oluyor, depolandığı kaplarda zamanla bu bulanıklığı kalmaz.
Zeytin tanesi 40-45 dakika bir zaman içinde yağ olarak akıyor, heyacan verici bir görüntü. Kısa bir zamanda yağı elde ettik ama bu aşamaya gelmek için aylar süren bir uğraşa tanık olduk. Ağaçlar budandı, tarlalar sürüldü, gübreler verildi, toplandı ve şimdi yağ olarak bidonlara depolara doldu. Datça\’da zeytin ağaçlarında ilaçlama yapılmıyor, belki zamanla yapılır veya belirli işletmeler yapıyordur. Zeytin sineğinin sebep olduğu kurtlanmalar oluyor, bununla mücadele için içine nitrat konmuş pet şişelerin ağaçlara asıldığını gördüm. Bu kurtlanma olayının fazla dert edildiğini sanmıyorum, hatta bu zeytinlerin daha çok yağ verdiğini söyleyenler oldu. Bazı yerlerde de bu sineklerin kalitede bozulmaya sebep olduğunu, yağ oranını azalttığını okudum. Meyvaların da erken dökülmesine neden oluyor. Datça\’da zeytin daha çok yağ olarak değerlendiriliyor, yemeklik olarak çoğunlukla kendilerine yetecek kadar yapıyorlar.
Asit derecesine göre naturel zeytinyağları:
Natürel birinci: asit oranı her yüz gr da 0,8-2 gr arası yağlar
Natürel ikinci: Asit oranı Her yüz gr da 2-3 arası olan yağlar
Natürel lampant: Asit oranı her yüz gramda 3-4 arası yağlar
Rafine yağlar: Asit oranı yüksek natürel yağlar rafine işlemi ile yenebilir hale getiriliyor, çoğunlukla kızartmalarda kullanılan bu yağlarda asit oranı 100 gr da 0,3 ten fazla olmamalıdır.
Riviera zeytinyağı: Natürel zeytinyağı ile rafine zeytinyağının karışımı ile oluşan yağlardır. asit oranı 100 gr da 1,5 gr dan fazla olmamalıdır. Karışım çoğunlukla Yüzde 80 rafine zeytinyağına yüzde 20 oranında natürel zeytinyağı karıştırılır.
Zeytinyağı doğrudan güneş görmeyen , serin yerlerde saklanmalı, bunun için eskiden yağ odaları vardı, hala bazı köylüler yağlarını küplerde serin ve loş odalarda saklarlar. Muhafaza edildiği kabın ışığı geçirmemesi gerekir. Bulunduğu yer kokulu, rutubetli olmamalıdır. Uzunca bir süre ağzı açık kalırsa bozulur, usulüne uygun saklanan naturel yağlar iki yıl kadar özelliğini ve lezzetini kaybetmeden saklanabilir.
Yazı Köyü Kooperatifi Yağhanesinde yağlar krom tanklarda ve asit derecelerine göre de ayrı tanklarda 14-15 derece sıcaklıkta muhafaza ediliyor. Aşağıda verdiğim linklerde konu ile ilgili değişik bilgiler bulacaksınız.
Çok iyi bi infermasyon. Elinize saglik Muzaffer Hoca.