Sokağa çıkıyoruz, Ahmet bey mimar arkadaşa yapılarla ilgili teknik bilgiler veriyor, bu kısımdaki taş işçiliğinin güzelliğinden bahsediyor.
Bu köşeden başlıyarak ilerideki Antik bara kadar bu yapılar Ahmet beye ait, Eski Datçalıların iskeleye yerleştikleri yıllarda yapıları alarak zamanla restore etmiş, hala çalışmaları sürmekte. Ahmet beyle Datça’ya geliş yıllarımız aynı, o yıllarda bütçemiz merkezden bir yer almaya yetmiyordu, arkadaşlar Eski datça’da bir yer var dediklerinde heyacanla gelmiştim, bu yapılardan birisini göstermişlerdi, harap bir haldeydi, ne işime yarar bu yapı deyip bakmamıştım. İşte o yıllarda Ahmet bey bu yapıları alma fırsatı yakalıyor, restore ederek o harap hallerinden bugünkü görünümlerine kavuşturuyor. Buraya her geldiğimde bu dokunun nasıl korunduğunu merak ederdim meğer bunun en büyük sebebi asıl branşı mimarlık olmadığı halde yörede Mimar Ahmet olarak bahsedilen Ahmet beymiş.
Sol üst köşede görülen ev biraz önce içini gördüğümüz Buhor evinin ( Yörede Buhur Evi Diye söz ediliyor )sokağa bakan kapısı, bu kısımda Buhor ( Bu isim konusunda tereddütler var, okunuşu böyle olabilir ) ve karısı Mari’nin işlettiği alt kattaki dükkana giriliyor. Köşede binbaşının dükkanı, birinci dünya savaşı sonrası Datça’ya gelip yerleşmiş, Eski Datça’da ki Pembe evin sahibi, Karısının ismi Pembe olduğu için evi pembeye boyatmış, evin hala büyük bir kısmı pembe renkte duruyor. Bir çok kez fotoğrafını çektim. Daha önce bu ailenin Ilıcasu değirmenini işlettiklerini ve değirmen evinde kaldıklarını arkadaşlardan duymuştum sanki, buradan önce mi sonra mı bilmiyorum. Köşedeki levhada Seneyi maliye 1325 yazıyormuş sanırım, bu bilgileri bize Ahmet bey verdi. Yapıların karşı tarafında eski bir mengen var, kapısı kilitli bir vaziyette.
Daha sonra tekrar Buhur evine geldiğimizde Ahmet beyden Datça’ya gelişinin, bu işlere nasıl başladığının öyküsünü dinledim. Zeminde kullnılan çakıl taşları ile yapılan döşeme o günden kalma. Ahmet bey restore ettiği yapılarda bunu kullanmış, deniz taşlarının kullanımı yasak olduğu için nehir taşlarını dışardan getirmişler.
Ahmet Ege Gürkan, İzmir Bayındır doğumlu ( ben de Bayındır nüfusuna kayıtlıyım ) Orta Doğu Teknik Üniversitesi makine mühendisliği bölümünden mezun oluyor, 10-15 yıl çalışma hayatından sonra yaz tatilleri sırasında tanıdığı Datça’ya 1984 yılında eşi ile gelip yerleşiyor. 1986 yılında oğulları Mehmet doğuyor, Mehmet şimdi bilişim uzmanı olarak yurt dışında çalışıyor, ortaokulda resim derslerine girmiştim. Ahmet beyin Eski Datça mahallesi ilgisini çekmiş ( o yıllarda Eski datça’dan Dadya diye de söz ediliyor) ) ve Buhor evi ( buhur evi ) ile bu işlere başlamış. Buhur evini aldıklarında 10 yıl kadar oturulmamış harap bir vaziyette imiş. ” Herkes Eski Datça’yı bırakıp giderken biz de bu yapıları alıp restore edelim dedik ” diyor. Burada geçinmek için ne yapacaklar, turizme yönelmişler. Antik barı restore edip, eşi ile birlikte 10 sene kadar cafe bar olarak işletmişler. Antik barın yanındaki fırını da alarak ekmek bile pişirdikleri olmuş. Bir zaman Matematik dersleri vermiş, ” bir çok öğrenciye faydalı oldum ” diyor. Halil arkadaşı ile Briç – Satranç kulübü kurmuşlar.Önce arkadaşlarının evlerini restore ederek bu işlere başlamış, sonra duyan eş dostlar da kendisine aynı rica ile gelmişler.
O yıllarda 20-30 kadar binanın restore edilmesinde bulunmuş, eskisi kadar yoğun olmasa da bu çalışmaları devam ediyor, geleneksel mimari ve malzemeleri konusunda oldukça deneyim sahibi. kendi yaratıcı yanını da kullanarak hoş çalışmalara imza atıyor. Eski Datça’nın bu görünümünde şüphesiz bir çok kişinin büyük katkısı vardır ama Ahmet beyin katkıları çok fazla. Yol üzerinde gördüğümüz bir çok yapıda onun emeği var.
Buhur evinin alt katında bu oda Ahmet beyin hobi odası, çalışma odası gibi bir yer, sanırım Buhor zamanında dükkan kısmı burası idi. Buhor’lar tam ticaretçi imişler karısı mari ile fırıncılıktan tutun nalburculuğa kadar bir çok işi yaparlarmış. Odada kasvetli bir hava var, raflarda Ahmet beyin yaptığı oyma ve seramik çalışmaları bulunuyor.
Kapı Buhur evinin orjinal kapısı. Ahmet bey boş zamanlarında Şirince, Cunda adası gibi yerleri gezerek oradaki çalışmaları ve gelişmeleri izlemiş. ” Burada planlama eksikliği var, planlamalar talebin gerisinde kalıyor” diyor.
Bu baştan öbür uca kadar Ahmet beye ait yapılar bulunuyor, eski görünümü korunarak restore edilen yapılar ve bugün Eski Datça’ya girdiğinizde sizi etkiliyen bu sokak görünümünü bu yapılara borçlu. Ahmet bey burada son olarak ( 2015 yılı ) eski bir mengenin restorasyonunda görevli oldu. Çarşı Sokağı Mengeni
Ahmet bey Fethiye’den gelen mimar hanıma Alamango evinden bahsederek mutlaka görmelisiniz deyince birlikte Alamango evine geldik, zaten konu Ahmet bey olunca buraya gelmem gerekiyordu. Ahmet beyi ilk kez bu yapının restorasyonu sırasında görmüştüm, kemerli kısımları falan yapılıyordu. Ahmet bey bu çalışmalarda tabii mimarlarla çalışıyor ama o çalışmaların hep başında, ne yapılacağı ona soruluyor veya fikir alınıyor. Anladığım kadarıyla malzemelerin temininden de sorumlu. Böyle bir çalışmada aslına uygun malzemeler temin etmek kolay değil.