Datça hurmasının vatanına yolculuk18 Kasım Pazar günü komşum Sezai beyle sözleştiğimiz gibi doğa yürüyüşü yapmak üzere sabah erkenden buluştuk. Bir gece önce bayağı kuvvetli bir yağmur yağdı, öyleyken ne ben ne de Sezai bey birbirimize erteleyelim diye telefon etmedik. Yağmur sonrası bitkilerin çok olduğu yerlerde yürümek pek hoş olmaz, ıslanırız, diğer yandan toprak da oldukça yumuşamıştır. Neyse nereye gidelim derken günlerden beri yürümek için planlar yaptığım soğuksu virajlarında arabamızdan indik. Havada yağmur gözükmüyordu, soğuksu dinlenme tesisini geçtikten sonra virajda bir düzlük var, oradan biraz yürüyerek inmek için bir sırtı belirledik.
CNN Türk Yeşil Doğa Ekibinden Güven İslamoğlu beni aradığında Eksera Deresine gittiniz mi diye sormuştu, o zamandan beri bu Eksera deresi aklımdan çıkmıyor. Bu virajlardan gelip gittikçe buralarda durup, inceledim, nasıl yürürüm diye düşündüm. Eksera deresi Yarımadanın el değmemiş, bakir alanlarından, Datça Hurması ağaçlarının Hurmalıbük deresinden sonra en çok görüldüğü yer. Burada onların durumunu belgelemek istiyordum, geenelde bu vadiye deniz tarafından yürüyerek gelirler. Böyle bizim gibi sarp kayalardan inen çok az insan olmuştur sanırım. Bugün yapacağımız bir keşif gezisi olacak, havaya tam güvenim yok, ilk kez geldiğim bir yer bizleri nelerin beklediğini bilmiyorum.
Arabamı bıraktığım yerde Sezai beyin bir fotoğrafını çekiyorum, kendisine bu yürüyüşe çıkmadan önce zorlu bir yürüyüş olacağını ve ilk kez gittiğim, bilgi sahibi olmadığım yerlerde yürüyeceğimizi belittim. Alması gereken şeyler konusunda da bilgi vermiştim ama o yine de böyle bir yeri aklından geçirmemiş sanırım.
Dere ilerdeki vericilerin olduğu virajdan başlıyor ama zaman sınırlı olduğu için ( havalar artık çabuk kararıyor ) buradan inerek Datça hurmalarını görüntülemeye çalışacağımi amacım; meyvalarının olgunlaştığı şu sıra Datça Hurmasının mayvalarını görüntülemek.
Her taraf uçurum, sırttan gidebileceğimiz bir yere kadar yürüdük.
Karşı taraflarda derin bir vadi görünüyor, çok sert bir doğal yapı var.
Biraz inince nasıl bir doğaya doğru yol aldığımızı daha iyi anladık.
Dereye doğru inerken çok zor bir doğal yapı ile karşılaştık, hiç bir patika yol yoktu, ancak basabileceğimiz kadar genişlikte bir zeminde yürüdük, toprak ıslak ve kaygandı, kayalar yağmur nedeniyle yumuşamıştı. Her adımda basarken iki defa düşünmek gerekiyordu. Zaman zaman önümüze çıkan kayaları aşmak durumunda kaldık.
İndiğimiz vadide Datça hurması ağaçları görününce, mutlu oldum, onları yaşadıkları ortamda görmek, fotoğraflamak çok heyacan verici. belki bir çok kişi için bir ağaçtan öte değiller ama benim için öyle değil, duruşları, vadilerde sıralanışları çok güzel. Datça'da zaman zaman işte Datça Hurması diye bir çok ağaç gösteriyorlar, bazıları gerçekten de Datça Hurması ama inanasım gelmiyor, benim vadilerde fotoğrafını çektiğim ağaçlarla onlar aynı değil.
Datça hurmalarını doğada çok uzaklardan ayırt edebilirsiniz, yaprakları maviye kaçan bir yeşil, top şeklinde bir görünüşleri var. Bu geziyi yaptıktan sonra sayfalarımı hazırlarken ulusal basında ve yerel Yarımadanın Sesi gazetesinde Datça Hurması ağaçlarının geleceği açısından tehlikeli bir böceğin varlığından bahseden haberleri okuyunca bayağı üzüldüm. Daha sonra görüştüğüm uzman kişileri dinleyince tehlikenin büyüklüğü beni daha da korkuttu. Sayfamın ilerliyen kısımlarında onları bekleyen tehlikeleri ve neler yapılması gerektiği konularına değineceğim.
Datça Hurması ağaçlarının bulunduğu dereye inmemiz mümkün olmadı, aşağısı dimdik bir duvar gibiydi, oraya insek bile yürümenin çok zor olduğu bir yer, çok sık bitki örtüsü vardı. Eksera deresine inen kollardan birsine inmiştik ve şansımıza datça hurmaları ile Karşılaştık. Daha sonra yürüdüğümüz yerlerdeki vadilerde bu ağaçlarla karşılaşmak mümkün olmadı, bu da bana ilginç geldi cevabını gelecek günlerde bulmaya çalışacağım. İndiğimiz deredeki hurmaların üzerlerinde hurma meyvelarını göremedim, bu mevsimde yenecek duruma geliyorlar.Daha sonra eksera deresindeki bir çok Hurma ağacının erkek olduğunu, hayvanlar tarafından taşınan meyvaların çekirdekleri ile buralarda çoğaldıklarını öğrendim. Gelecek gezilerde vadinin yukarlarına doğru giderek bu durumu inceleyeceğim.
Boyu normalde 10-15 m ye kadar uzayan Datça Hurmaları bu derin vadilerde daha uzun olabiliyor, bence bunun nedeni güneşi görmek açkısından olabilir, evimize diktiğim bazı ağaçlarda bunu gördüm, az güneş alan ağaçlar hep boya gittiler. |
